İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan itibaren global rezerv olarak kullanılan Amerikan doları son 1 yılda popülerliğini Escort bayan yitirmeye başladı Dünya çapında bir çok ülke global ticaretin en yaygın para ünitesi olan doları bırakıp kendi para üniteleriyle ticaret yapma rotasına girdi
Doların aktifliğini yitirme süreci Ukrayna savaşıyla sürat Bayan escort kazandı Ukrayna yı işgal eden Rusya savaşın başlamasıyla gibisi görülmemiş yaptırımlara uğradı Yaptırımlara karşı tedbir olarak ticaret ortaklarına enerjiyi rubeyle satacağını söyledi Türkiye , Hindistan ve Pakistan üzere ülkelerle başlayan bu Escort yeni akıma her ay bir diğer ülke katıldı
Enerji ticaretinde doları terk eden ülkelerden en ilginci uzun müddettir ABD dostu olan ülkelerdi Suudi Arabistan başta olmak üzere Fransa ve Almanya da çeşitli ticari münasebetlerinde dolar harici para üniteleri kullanmaya başladı
DOLAR NEDEN TERK EDİLİYOR
Dedolarizasyon süreci ABD medyasında da çokça konuşulmaya başlandı Genel kanı ABD nin yıllardır uyguladığı ekonomik yaptırımların Ukrayna işgali sonrası daha da denetimden çıktığı ve global çapta bir çok ülkenin kendisini tehdit altında hissettiği istikametinde
Amerikalı Cumhuriyetçi senatör Marco Rubio, doların global hegemonyasının çeşitli devletlere yönelik silah olarak kullanılmasının ABD’ye karşı bir güvensizlik yarattığını öne sürdü. Dahası Fox’a yaptığı açıklamada bunun “sadece Amerikan dış siyasetine değil tüm Amerikalılara ziyan vereceğini” söyledi. Rubio, doların global hegemonyasının orta sınıf Amerikalının refahını sağladığını ve bunun kaybedilmesinin önemli bir yoksulluk ve enflasyona yol açacağını argüman etti.
KIRILMA NOKTASI SUUDİ ARABİSTAN
Suudi Arabistan son yıllarda ABD dış bağlantılarının en dalgalı olduğu ülkelerden birisi Gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti sonrası kopma noktasına gelen alakalar Biden hükümetinin seçilmesiyle daha da karmaşık bir hal aldı ABD lideri Biden seçim kampanyasında Suudi Arabistan ı parya devlet haline getireceğini söylemişti
2022 Kasım da ABD orta seçimleri yaklaşırken Biden ortadaki buzları eritmek üzere Riyad ın yolunu tuttu Hayli soğuk geçen bir buluşmanın akabinde Biden petrol üretiminin arttırılması için zoraki bir kelam almayı başardı Lakin Suudiler seçime yalnızca 1 ay kala bu kelamlarından döndü Petrol üretimin arttırmak yerine azaltma kararı aldılar Biden bu kararın orta seçimlerden sonra yürürlüğe girmesini istese de talebi karşılık bulmadı Yüksek petrol fiyatlarıyla seçime giren Biden hükümeti Temsilciler Meclisi nin denetimini Cumhuriyetçilere kaptırdı
Suudiler tam da bu periyotta Çin le bağlarını geliştirmeye başladı ve Yuan la ticaret yapmaya karar verdiler Çin nezaretinde İran la yapılan mutabakat sayesinde 8 yıldır Ortadoğu yu kana bulayan Yemen Savaşı en azından şimdilik durakladı
AKIM BÜYÜYECEK Mİ
Açıkçası ekonomistler ve milletlerarası ilgiler uzmanları doların tam manasıyla sonunun gelmesini ya da dedolarizasyonun bir kaç yıl içinde bitmesini beklemiyorlar Bu uzun yıllar alacak bir süreç Lakin şu anki yönelimler giderek daha fazla ülkenin kendi parasıyla ticaret yapmaya başlayacağını gösteriyor Fransa Cumhurbaşkanı Macron un ABD tersi açıklamaları da buna işaret ediyor
Macron Politico ya verdiği röportajda “ait olmadığımız arbedelere çekilmeyeceğiz, Avrupa olarak kendi savunma harcamalarımızı arttırmalıyız” üzere cümleler kurdu. Hatta Politico, Macron’un Tayvan ve Avrupa’nın stratejik otonomluğu üzerine yaptığı “radikal” yorumların, Fransız yetkililer tarafından paylaşılmasına müsaade verilmediğini belirtti.
Bu akıma diğer ABD müttefiklerinin de katılma ihtimali bize uzun vadede ABD nin yaptırım gücünün azalacağını söylüyor