Bir Ukrayna gazetesinde tam sayfa yayımlanan tahlil yazısında, Kılıçdaroğlu’nun seçim kampanyasından evvel Türkiye’nin Ukrayna’yı kararlı biçimde desteklemesi gerektiğini söylediği ama sonra Türk kamuoyunda bu savaşta “taraf olmama” eğiliminin hâkim olduğunu göz önünde bulundurarak daha tarafsız bir çizgi benimsediği söz ediliyor. Seçimler yaklaştıkça basında bu mevzuda yorumlar artacak. Ben de sizlerle paylaşacağım.
Gözler Türkiye’ye çevrildi
Ukrayna’nın Türkiye’deki seçimlere ilgi göstermesi, sebepsiz değil: Türkiye, Ukrayna’nın dünya denizlerine ve Ortadoğu’ya açıldığı yollar üzerinde bulunuyor. Bölgenin, Rusya’dan sonraki ikinci büyük gücü. Bu ve öbür nedenlerle Ukrayna’da Türkiye’yi bilenlerin sayısı, Türkiye’de Ukrayna’yı bilenlerden çok daha fazla.
Kilise konusu gündemin tepesinde
Ukrayna’daki en yeni bir mevzuysa evvelki haftalarda değindiğimiz kilise konusu. Ukrayna’daki Ortodoks cemaatin büyük kısmı, Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna koluna mensupken bir kısmı, 2018’de, Fener Patrikhanesi’nin himayesine girmişti. Geçen yıl savaş başladıktan sonra, Rusya’yla irtibatlı her şey düşman olarak görüldüğü için Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolu, Rusya’yla alakalarını kestiğini açıklamış lakin bu, milliyetçi çevreler ve Fener Patrikhanesi taraftarlarınca samimi bulunmamıştı.
Hükümet, cemaati en fazla olan Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolunu yasaklamaya çalışıyor. Ama kilisenin taraftarları, çok fazla. Savaşın devam ettiği bir ülkede bu hususta radikal adımlar atmak da toplumsal çalkantıları daha da artırabilir. O nedenle, bugünlerde bir taraftan basın-yayın organlarında bu kilise aleyhinde haberler çıkarak bu kilise itibarsızaştırılarak Fener’e bağlı kilise yüceltilmeye çalışılıyor. Böylece hükümet, bu işe toplumsal dayanak bulmaya çalışıyor.
Diğer taraftansa milliyetçi eğilimlerin evvelden beri güçlü olduğu vilayetlerde il meclisleri, Moskova Patrikhanesi’ne bağlı kiliseye toprak tahsisini yasaklayan kararlar çıkartarak bu işi lokal seviyede halletmeye çalışıyor. Fakat, Ukrayna’nın güney ve doğu vilayetlerinde Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolu güçlü. O nedenle kilise konusunda savaş sırasında radikal adım atılması yeni çalkantılara yol açabilir.