Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın buradaki atamalarda kelam sahibi olmasını öngören Esenyurt Escort yargı reformu ülke genelinde 13 haftadır protesto edilirken düzenlemenin durdurulması davetinde bulunan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın vazifeden alınması bardağı taşıran son damla oldu
Gallant’ın akabinde Netanyahu nun partisi Likud milletvekilleri Esenyurt Escort bayan Yuli Edelstein ve David Bitan da yasa tasarısının durdurulması ve diyalog teklifinde bulundu
Başbakan Netanyahu nun Gallant’ı vazifeden alarak düzenleme konusunda geri adım atmayacağının bildirisini vermesi yüz binlerce İsrailliyi sokaklara Escort esenyurt döktü ve ülkedeki siyasi krizi derinleştirdi
İsrail’in New York Başkonsolosu Asaf Zamir Gallant’ın misyondan alınması üzerine istifa etti
Hükümet aksisi protestocular da başta Tel Aviv ve Batı Kudüs olmak üzere ülke genelinde meydanlara indi
Göstericiler Tel Aviv de Ayalon Otoyolu’nu çift istikametli trafiğe kapatarak çeşitli noktalarda ateş yaktı Batı Kudüs teki aksiyoncular ise Başbakanlık konutuna yürüyerek polisle çatıştı Netanyahu’nun partisi Likud’dan milletvekili ve bakanların meskenlerinin etrafında de şovlar düzenlendi
MESLEK KURULUŞLARI GREVE GİTTİ EN BÜYÜK HAVALİMANINDA SEFERLER DURDU
Ayrıca ülke genelinde çok sayıda bölüm ve meslek kuruluşu hükümetin yargı düzenlemesine karşı grev kararı aldı
İsrail in en büyük personel sendikası Hastadrut Netanyahu’nun düzenlemeyi durdurduğunu açıklamaması halinde en kısa müddette genel greve gidileceğini duyurdu Ülkenin en büyük milletlerarası havalimanı Ben Gurion’da başlatılan grev nedeniyle seferler durduruldu
Ülkedeki üniversiteler İsrail Avukatlar Birliği hastaneler ve sıhhat çalışanlarının yanı sıra milletlerarası restoran zinciri McDonald s
Haaretz gazetesi ülkenin içinde bulunduğu durumu İsrail’in demokratik idaresinin mukadderatını tehdit eden gibisi görülmemiş bir iç kriz biçiminde kıymetlendirdi
İSRAIL YOM KİPPUR SAVAŞI’NDAN BU YANA HİÇ OLMADIĞI KADAR BÜYÜK BİR TEHLİKE ALTINDA
İsrail in eski başbakanlarından Naftali Bennett tartışmalı yargı düzenlemesinin oluşturduğu siyasi krizi Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletlerinin 6 25 Ekim 1973 tarihleri ortasında İsrail’e karşı başlattığı Yom Kippur Savaşı na 1973 Arap İsrail Savaşı benzetti
Bennett Twitter hesabından yaptığı açıklamada yaşanan kriz için İsrail Yom Kippur Savaşı’ndan bu yana hiç olmadığı kadar büyük bir tehlike altında yorumunda bulundu
Ana muhalefet önderi evvelki Başbakan Yair Lapid de Savunma Bakanı’nı vazifeden alan Netanyahu için İsrail Başbakanı İsrail Devleti’nin güvenliği için bir tehdittir tabirlerini kullandı
İsrail Meclisindeki Ortak Liste Partisi’nden Arap Milletvekili Ahmed Tibi de ülke genelindeki protestoları 2010 yılında başlayan ve Arap Baharı olarak isimlendirilen hükümet aksisi ayaklanma ve isyanlara yol açan sürece benzetti
Tibi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda İsrail deki krizi Arap Baharı sürecinde sıklıkla kullanılan Halk rejimin düşmesini istiyor sloganıyla yorumladı
HÜKÜMETİ DESTEKLEYEN SAĞCI KÜMELERDEN KARŞIT GÖSTERI ÇAĞRISI
Yargı düzenlemesinin ülke genelinde kitlesel protestolar ve grevlerle yol açtığı siyasi krize karşılık sağcı hükümetin destekçilerinden de karşıt gösteri davetleri geldi
Düzenlemeye reaksiyon gösteren binlerce İsraillinin katıldığı protestolara karşı çok sağcı koalisyon yanlıları da Netanyahu’nun tasarıyı askıya alma ihtimaline karşı sokağa çıkma kararı aldı
Şiddet aksiyonlarıyla bilinen La Familia isimli çok sağcı örgütü dahil hükümet yanlısı ile terslerinin eş vakitli Batı Kudüs ve Tel Aviv’de birebir noktalarda birinci defa kitlesel şovlar düzenleme kararı alması güvenlik telaşlarını de artırdı
İsrail polisi hükümeti destekleyen çok sağcı protestocuların yargı düzenlemesine karşı çıkan göstericilere şiddet hareketlerinde bulunma ihtimaline yönelik ihtarda bulundu
KOALİSYON HÜKÜMETİ İÇİNDE ÇATLAK
Protestoların amacındaki Netanyahu’nun artan baskılar üzerine yargı düzenlemesini askıya almayı duyuracağı istikametinde çıkan haberler ise çok kesimli koalisyon hükümetinde çatlağa neden oldu
Aşırı sağcı ve ırkçı siyasetleriyle bilinen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in partisi Dini Siyonizm düzenlemenin askıya alınmasının şiddet ve anarşiye teslim olmak manasına geleceği ve seçim sonuçlarını mahvedeceğini savundu
Seçim sonuçlarıyla kendilerine İsrail demokrasisinde bir istikrar oluşturma misyonu verildiğini belirten Dini Siyonizm Partisi oduna diyaloğa açık olduklarını lakin bunun İsrail demokrasisindeki merkez güçlerin darbe tehdidi altında olmayacağını kaydetti
Netanyahu’nun bir başka çok sağcı koalisyon ortağı Yahudi Gücü Partisi başkanı ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir de toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada yargı düzenlemesinin askıya alınmaması ve anarşiye teslim olunmaması davetinde bulundu
Öte yandan İsrail basını Ben Gvir’in yargı düzenlemesinin durdurulması halinde koalisyon hükümetini devirme tehdidinde bulunduğunu aktardı
NETANYAHU NUN SIKINTI SEÇİMİ
Yaşanan bu gelişmelerin akabinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun iki acı seçenekle karşı karşıya olduğu bedellendiriliyor Ya yargı düzenlemesini devam ettirecek ya da bunu süreksiz olarak donduracak Lakin her iki seçeneğin de Netanyahu için maliyeti olacağı belirtiliyor
Netanyahu yargı düzenlemesini askıya almayı kabul etme eğiliminde olsa da koalisyon hükümetinin bu nedenle çökmesini de engellemek istiyor
Likud partisinden 3 bakan ve kimi milletvekilleri ülkede siyasi krize yol açan yargı düzenlemesini durdurma istikametinde karar alması durumunda Başbakan Binyamin Netanyahu nun bu kararını destekleme niyetinde olduklarını açıkladı
Koalisyon ortağı Ultra Ortodoks partiler Şas ile Birleşik Tevrat Yahudiliği de Netanyahu’nun yargı düzenlemesi konusunda seçeceği yolu takdirle karşılayacaklarını ve yargı düzenlemesinin durdurulması halinde karşı çıkmayacakları bildirisini verdi
Ancak Netanyahu Likud tan Adalet Bakanı Yariv Levin ile koalisyondaki çok sağcı Yahudi Gücü Partisinden Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir üzere ortaklarının muhalefeti ile karşı karşıya
Bu isimlerin yasa tasarısının ertelenmesi yahut askıya alınması halinde hükümet koalisyonundan ayrılma tehdidi Netanyahu nun önünde duruyor
Bir taraftan protestoların durmasını başka yandan da hükümetinin ayakta kalmasını isteyen Netanyahu tüm ortaklarını ikna etmeden yargı düzenlemesini askıya almayı seçerse koalisyon hükümeti dağılabilir ve ülkede yeni bir erken seçim senaryonu gündeme gelebilir Düzenlemeyi devam ettirmesi durumunda ise İsrail halkı ortasında gibisi görülmemiş bir bölünmeye neden olan isim olarak anılabileceği belirtilen Netanyahu ayrıyeten Savunma Bakanı Gallant örneğinde olduğu üzere partisi içinden de muhalefetle karşılaşarak yeniden iktidarının sonunu getirebilir
Son yıllarda erken seçim ve koalisyon krizi sarmalına girilen İsrail’de 1 Kasım 2022 de yapılan erken genel seçimde Netanyahu’nun başını çektiği sağ bloktaki partiler 120 sandalyeli Meclise 64 milletvekili göndererek açık bir zafer kazanmıştı
Meclis aritmetiğinde Netanyahu başkanlığındaki Likud Partisinin 32 çok sağcı müttefikleri Dini Siyonizm Partisi Yahudi Gücü ve Noam’ın oluşturduğu Dini Siyonizm listesinin 14 Ultra Ortodoks partiler Şas’ın 11 ve Birleşik Tevrat’ın 7 sandalyesi bulunuyor