Bilim insanları birinci kere laboratuvar ortamında Güneş parlamaları oluşturdu.
Güneş’te doğal süreçlerle ortaya çıkan çok sıcak plazma bulutlarına Güneş parlaması yahut alevlenmesi deniyor.
İndependent Türkçe‘de yer alan habere nazaran, bu devasa plazma bulutları son derece büyük. Uzmanlara nazaran bunlar Dünya’nın birkaç katı boyuta ulaşabiliyor.
ABD’deki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar ise laboratuvar ortamında bir çantaya sığabilecek kadar küçük Güneş parlamaları üretildi.
Güneş parlamaları ayrıyeten, uzayda seyahat edip Dünya’ya çarptığında yıkıcı jeomanyetik fırtınaları tetikleyebilen, son derece süratli hareket edilen “koronal kütle atımı” isimli bir olguyu da başlatabiliyor.
Kısaca CME diye isimlendirilen koronal kütle atımı, Dünya’ya radyoaktif plazma dalgalarının ulaşmasına neden olabiliyor. Bu duruma da Güneş fırtınası ismi veriliyor.
Güneş fırtınaları yörüngedeki uyduları ve astronotları tehlikeye atabildiği üzere Dünya yüzeyinde de GPS, navigasyon sistemleri ve radyo irtibatının aksamasına yol açabiliyor.
Araştırmacılar uzun müddettir Dünya’yı jeomanyetik fırtınaların tesirlerinden koruyacak tedbirler geliştirebilmek için uğraşıyor.
Bu yüzden yıldızdaki patlamaları yakından incelemek ve Güneş’teki korona döngülerinde ortaya çıkan parlamaların Güneş fırtınalarına nasıl dönüştüğünü anlamak çok değerli.
Hakemli bilimsel mecmua Nature Astronomy’de yayımlanan son çalışmada araştırmacılar, bu gizemi çözmek için kendi korona döngülerini yarattı.
Ekip, manyetize edilmiş, gazla dolu bir odanın içindeki bir çift elektrottan elektrik boşalttı. Elektrik, gazı iyonlaştırdı ve iki elektrot ortasında bir plazma dizisi oluşturdu.
Bu plazma dizisi odanın manyetik alanı tarafından kısa bir müddet boyunca döngü halinde yerinde tutuldu. Lakin sonra içine hakikat çökerek dışarı yanlışsız püsküren küçük bir parlamayı meydana getirdi.
Normalde gezegenlerin boyutlarını aşan bu döngüler, laboratuvar ortamında yalnızca 20 santimetre uzunluğundaydı. Başka bir deyişle bir muzla çabucak hemen tıpkı boyuttaydı ve yaklaşık 10 mikrosaniye sürdü.
Saniyede 10 milyon kare yakalayan özel kameralar sayesinde araştırmacılar, döngülerin nasıl büyüdüğünü ve sonra parçalandığını gözlemledi.
Araştırmacılar, kelam konusu plazma dizilerin bir ip üzere ince şeritlerden oluştuğunu tespit etti.
Araştırmanın muharrirlerinden Yang Zhang, “Bir ipi kesimlere ayırırsanız, başka farklı ipliklerden oluşan örgülerden meydana geldiğini görürsünüz. Bu başka ayrı şeritleri de ayırın ve bunların daha da küçük şeritlerden oluştuğunu göreceksiniz” diye konuştu:
“Plazma döngüleri de tıpkı biçimde işliyor üzere görünüyor”